ZCASH LÀ GÌ? HÌNH THỨC BẢO MẬT CỦA ĐỒNG TIỀN ẨN DANH ZEC

　　Zcash là gì？

　　Tiền thân của Zcash được gọi là giao thức Zerocoin. Sau đó, đổi tên thành hệ thống Zerocash và cuối cùng lấy tên là Zcash.

　　Zcash là một đồng tiền mã hóa (Cryptocurrency) được phân tách từ Bitcoin được tạo ra bởi Zooko Wilcox, được ký hiệu là ZEC. Zcash là đồng tiền tệ có tính ngang hàng (Peer to Peer) và phi tập trung, có khả năng giao dịch ẩn danh hoàn toàn. Zcash sử dụng công nghệ Zero Knowledge Proof, giúp Zcash “không thể bị theo dõi” bằng cách thực hiện các giao dịch cá nhân trên blockchain công khai của Zcash. Giao dịch trên Zcash được mã hoá, cho phép người dùng có khả năng tùy chọn mức độ ẩn danh với địa chỉ và các giao dịch của mình, bao gồm địa chỉ của người gửi và người nhận và những giá trị giao dịch từ một địa chỉ này tới địa chỉ khác.

　　Tên: Zcash

　　Ký hiệu: ZEC

　　Nhà sáng lập: Zooko Wilcox

　　Ngày ra đời: 28/10/2016

　　Thuật toán đồng thuận: Proof of Work

　　Hàm băm: Equihash

　　Thời gian khối: 2.5 phút

　　Phần thưởng mỗi khối: 12.5 ZEC/khối

　　Tốc độ giảm phát: 4 năm/lần

　　Thời gian giảm phát tiếp theo: Tháng 5/2024

　　Nguồn cung hiện tại: 10.028.406 (13/10/2020)

　　Nguồn cung tối đa: 21.000.000 ZEC

　　Website: https://z.cash/

　　White Paper: https://zips.z.cash/protocol/protocol.pdf

　　Zcash hoạt động như thế nào？

　　Theo Zooko Wilcox: “Zcash là một blockchain và tiền mã hóa cho phép các giao dịch riêng tư diễn ra trên một blockchain mở.”

　　Một blockchain mở, có nghĩa là ai cũng có quyền xem thông tin trên blockchain, nhưng Zcash lại cung cấp hai loại địa chỉ ví là t-addr (địa chỉ công khai) và z-addr (địa chỉ ẩn danh).

　　• Đối với các địa chỉ là t-addr

　　Nếu người dùng muốn công khai giao dịch, các thông tin về địa chỉ và số dư trong ví. Đây là tuỳ chọn và người dùng có quyền cho người khác (bên thứ 3) xem các thông tin này để đảm bảo các vấn đề pháp lý (nếu cần).

　　Ví dụ địa chỉ: t1QmwNr6jNRqGSojh1yHjzfL3EhCsG6LxC7 của ABC

　　• Đối với các địa chỉ z-addr

　　Nếu người dùng không muốn ai biết đến thông tin giao dịch (địa chỉ ví, số dư) của mình. Đây gọi là “shielded addresses”, khi sử dụng z-addr sẽ tự động giấu đi các thông tin về người gửi, người nhận, giá trị giao dịch.

　　Zcash đạt được mức độ riêng tư cao nhờ vào công nghệ Zero-Knowledge ProoF, đều có thể gửi và nhận giữa 2 loại địa chỉ ví này.

　　Zero Knowledge Proof là gì？

　　Zero Knowledge Proof, kí hiệu là zk-SNARK, được tạo ra bởi Shafi Goldwasser, Silvio Micali và Charles Rackoff.

　　Công nghệ này có thể hiểu đơn giản như sau: bạn đã thực hiện xong một phép toán và không cần những người khác thực hiện lại, khi đó zero-knowledge proof sẽ giúp bạn khẳng định mệnh đề đó đúng 100% và không tiết lộ cho ai khác. Điều này có nghĩa là các giao dịch được xác nhận mà không có dữ liệu nào được tiết lộ.

　　Zero-knowledge proof giúp Zcash “không thể bị theo dõi” bằng cách thực hiện các giao dịch cá nhân trên blockchain công khai của Zcash.

　　Zero Knowledge Proof cho phép các nút đảm bảo tính toàn vẹn của mạng lưới mặc dù các giao dịch được mã hóa hoàn toàn. Họ sử dụng hàm băm để chứng minh rằng thông tin là chính xác mà không cần phải tiết lộ. Sau đó, chứng minh cho các nút biết rằng giao dịch là xác thực và chính xác. Giá trị hơn, phương pháp ngẫu nhiên trong Zcash được xác định bởi một nghi thức mã hóa.

　　Giả sử bạn có 100 cái ví, mỗi ví có 1 BTC và tất cả đều nằm trên blockchain. Bây giờ ta sẽ nhờ 5 người mã hoá để bảo vệ số Bitcoin trên bằng zero-knowledge proof. Vậy chúng ta sẽ có 95 BTC được hiển thị và 5 BTC được bảo vệ. Blockchain và hệ thống mạng sẽ theo dõi số BTC được bảo vệ và không quan tâm việc ai sẽ giải mã sau đó. Số BTC này đi vào một pool lớn, bạn lấy một phần nhỏ của đồng BTC và không có cách nào để ghép chúng lại như ban đầu. Vậy là zero-knowledge proof đã ngăn chặn được bạn sẽ tìm cách lấy thêm những mảnh BTC ra khỏi pool mà đã được đưa vào trước đó.

　　Ví Zcash là gì？

　　Ví Zcash là nơi để lưu trữ Zcash, mỗi ví Zcash được xem như một tài khoản Zcash, tương tự như tài khoản ngân hàng.

　　Cách lưu trữ Zcash (ZEC)

　　Ví Zcash

　　Ví nóng

　　Ví lạnh: khó sử dụng, nhưng độ an toàn của ví lạnh khá cao

　　Ví sàn giao dịch: đây là lựa chọn thông dụng cho các Trader, tuy nhiên độ rủi ro cao

　　Phí giao dịch của Zcash

　　Phí giao dịch tiêu chuẩn cho mỗi ZEC trong Blockchain của Zcash là 0.0001 ZEC. Tuy nhiên, với các giao dịch lớn hơn sẽ chịu mức phí lớn hơn. Ngoài ra, còn có các loại phí khác như phí rút nạp, exchange fee của các sàn môi giới.

　　Tổng kết ưu và nhược điểm của Zcash